Medio 2019 treedt de Omgevingswet in werking als één van de grootste wetgevingsoperaties sinds de Grondwet van Thorbecke uit 1848! Het omgevingsrecht wordt ook in de openbare ruimte in Nederland straks eenvoudiger met als grote voordelen:

1. Meer vrijheid om zelf initiatief te nemen voor een gezonde en duurzame leefomgeving;
2. Meer kansen voor groei gericht op duurzame ontwikkeling, regionale verschillen, maatwerk en participatie. Het juridisch minimum is nu vaak het uitgangspunt bij gebiedsontwikkelingen en bouwplannen in tegenstelling tot de behoefte aan duurzame ontwikkeling, regionaal maatwerk en maximaal maatschappelijk draagvlak. Kortom rechtszekerheid als remmende factor voor duurzame gebiedsontwikkelingen!

Vereiste cultuurverandering grootste risico Omgevingswet …

Maar de Omgevingswet gaat voor slechts 20% over de techniek van de wet, maar voor zeker 80% over cultuurverandering voor een succesvolle implementatie van de Omgevingwet. Dit komt ook haarscherp naar voren uit het rapport “Pionieren met de Omgevingswet.” van 15 december 2016. Uit de tussentijdse resultaten van de eerste circa 300 projecten, experimenten en pilots uit het rapport blijkt:

1. Een andere werkwijze in “de geest van de Omgevingswet” staat of valt met de cultuur van overheden. Gedreven trekkers zijn nodig om de werkwijzen in de eigen organisatie aan te passen.
2. De dialoog met de omgeving werkt verrijkend, ook voor de persoonlijke ontwikkeling. Een planvormingsproces dat is ingericht met participatie van de omgeving zorgt voor versnelling, zelfs meer dan een goed gestroomlijnde wettelijke procedure teweeg kan brengen. Participatie leidt dus tot meer kwaliteit en draagvlak.

Met ‘een juristenspektakel’ voor juridisch specialisten, advocaten en adviseurs

komt er namelijk geen vereiste bestuursmentaliteit, geen integrale benadering en geen noodzakelijke cultuurverandering. Ook komt er geen geslaagde cultuurverandering. op gang bij bestuurders, ambtenaren en adviseurs die nu al zeggen 100% te werken volgens de Omgevingswet.  Kortom: met deze aanpak en mentaliteit zal de vereiste cultuurverandering niet slagen en zal geen sprake zijn van een succesvolle implementatie van de Omgevingswet in de geest van de Omgevingwet….

Succesvolle implementatie van de Omgevingswet

Om succesvol te starten met de Omgevingswet en cultuurverandering zal het uitgangspunt moeten zijn:

Wat is de toegevoegde waarde van uw gemeente, provincie, waterschap of Rijk?

De nieuwe Omgevingswet gaat tot op heden nagenoeg nog steeds over de “Wat” en “Hoe”-vragen en niet over “Het Waarom” van de Omgevingswet voor “de man op straat”. Het starten met een omgevingsvisie bij de Omgevingswet is een goed vertrekpunt, maar cruciaal in een omgevingsvisie is het antwoord op de vraag: Wat missen inwoners en ondernemers als hun gemeente, provincie, waterschap of Rijk er niet meer zou zijn?

Heel specifiek: Wat doet een gemeente, provincie, waterschap of Rijk met de Omgevingswet en wat verandert er in de praktijk voor haar inwoners en ondernemers? Dat moet het vertrekpunt zijn om te komen tot een succesvolle cultuurverandering met implementatie van de Omgevingswet, want anders worden veel kosten gemaakt voor een wettelijk instrument voor juridische “vereenvoudiging”….

Uw mening over cultuurverandering stel ik zeer op prijs.